Çocuk ve Ergenlerde İnternet Bağımlılığı

Bilgisayar ve internet kullanımı çağımızda artık her bireyin günlük hayatının vazgeçilmez bir ögesi haline gelmiştir. İnternetin çok hızlı bir şekilde yaygınlaşması ve bireyin tüm hayatını ele geçirmesi ile birlikte bilgisayar bağımlılığı, telefon bağımlılığı ve internet bağımlılığı ortaya çıkmıştır.

İnternet bağımlılığı, internet kullanımının kontrol altına alınamayacak bir duruma gelmesi ve bir kişinin okul, aile iş veya özel hayatında psikolojik, fizyolojik ve sosyal sorunlara yol açması şeklinde açıklanabilir.

Okul çağında olan gençlerin çok uzun süreli ve aşırı bir şekilde bilgisayar, telefon ve internet kullanımı fiziksel, kişisel ve sosyal gelişimlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Çocukluk ve ergenlik döneminde meydana gelen uyum problemleri, bu dönemde internet bağımlılığının meydana gelme olasılığını artırmaktadır. İnternet bağımlılığı üzerinden yapılan birçok araştırmada çocuk ve ergenlerin risk grubu olarak görüldüğü belirtilmiştir. Çocukluk ve ergenlik döneminde internet kullanımında daha dikkatli olmak çok büyük bir önem taşımaktadır.

İnternet Bağımlılığının Belirtileri

• İnternet kullanımının planlanan kullanımdan daha fazla olması,
• İnternette geçirilen sürenin azaltılmaya çalışılmasına rağmen, bu çabaların başarısızlıkla sonuçlanması,
• İnternet kullanımının artmasıyla, diğer sorumlulukların yerine getirilmemeye başlanması,
• Bilgisayar ve telefondan uzakta olunduğu zaman depresif ve boşluktaymış gibi duygular sergilemek,
• Çocuğun veya ergenin arkadaşlarıyla da geçireceği zamanı internete ayırmak istemesi,
• Sosyal ilişkilerde sorunlar yaşanması,
• İnternette geçirilen süre hakkında yalan söylenmesi,
• Yemek yemesi gerektiği halde interneti bırakmak istememesi.

İnternet Bağımlılığının Nedenleri

• Çocuk veya ergenin utangaç bir yapıya sahip olması ve diğer bireylerle iletişim kurmakta zorlanması,
• İçe kapanık bir kişilik yapısına sahip olma,
• Çocuk ve ergenlerin oyun, eğlence gibi ihtiyaçlarının günlük yaşamdan daha kolay bir şekilde internetten elde etmeleri,
• Kendi fikir ve duygularına sahip kişilerle daha kolay iletişim sağlanması,
• Teknolojiyi doğru bir şekilde kullanmayan arkadaşlarını örnek alması,
• Yeterli arkadaşı olmayan çocuk ve ergenlerin internetten arkadaş bularak bu açığı kapatmaya çalışmak istemesi,
• Ergen kişinin olduğu dönemde başa çıkmaya çalıştığı problemler, kabul ve onay görmek istemesi, kimlik arayışında olması gibi özellikler aslında internet bağımlılığının ergenlik döneminde bir risk faktörü olarak karşımıza çıktığını göstermektedir.

İnternet Bağımlılığının Sonuçları

          Çocuk ve ergenlerde internet bağımlılığı görülmesiyle beraber psikolojik sorunlar ortaya çıkmaktadır. İnternet bağımlılığı olan çocuk ve ergenlerde bu bağımlılığın yanında depresyon, anksiyete,  hiperaktivite ve dikkat eksikliği gibi bozukluklarda görülmektedir. Ayrıca çocuklarda görülen internet bağımlılığı yalnızlığa yol açmaktadır. İnternet bağımlılığı dolayısıyla çocuğun okuldaki performansı da etkilenmektedir. Yapılan araştırmaları incelediğimizde internet kullanımına ayrılan sürenin artması ile ergenlerin sosyal ilişkileri ve akademik başarıları negatif yönde etkilenmektedir.

          Çocuk ve ergenlerde internet bağımlılığı ile oluşan psikolojik sorunların yanı sıra fizyolojik sorunlarda vardır. Çocuğun ya da ergenin uzun zaman geçmesine rağmen hareketsiz kalması, çocuğun uyku süresini azaltmaya çalışması, uykusu gelmesine rağmen bilgisayar ya da telefonun başından kalkmaması fizyolojik sorunlardandır. Bunun yanı sıra uzun süre dijital bir ekrana bakıldığı için gözlerin ağrıdığını hissetme, uzun süre hareketsizlik nedeniyle obezite olma ihtimali, uzun bir zaman boyunca aynı konumda kalması ile ellerin ağrıması, kas ve iskelet sorunları, sindirim sistemi bozuklukları da fizyolojik sorunlara örnek verilebilir.

Çocuk ve ergenlerde internet bağımlılığının sonucunda, derslerin ve ödevlerin aksaması, günlük hayatta yapılması gereken işlerin sürekli ertelenmesi, sosyal ilişkilerin kötü bir duruma gelmesi, okulla bağlantılı olan durumların yerine getirilmemesi gibi negatif sonuçlar ortaya çıkar.

Görüldüğü üzere bu internet bağımlılığı çocuk ve ergenleri hem akademik hayatlarını hem de sosyal hayatlarını zedeleyen bir figür olmaktadır. İnternet bağımlılığının kontrol altına alınması büyük bir önem taşır.

İnternet Bağımlılığı Tedavisi

          Çocukların internette çok fazla vakit geçirdiğini gören aileler, çocuğumu internetten nasıl korurum, çocuğum internetten nasıl uzaklaşır ve çocuğum telefon bağımlısı ne yapmalıyım gibi sorulara cevap aramaktadır. Öncelikle çocuk veya ergenin internette çok uzun süre kalması, sorumluluklarını yerine getirmemesi, internete eriştiği cihazlar elinden alındığında çok büyük tepkiler vermesi ve çocuğun telefonsuz yemek yememesi gibi durumlarla karşılaşılıyorsa, bir psikolog, pedagog ya da psikiyatri uzmanından yardım almak faydalı olacaktır. Böylece internet bağımlılığı tedavisi psikolojik bir destek ile iyi bir sonuca yol açacaktır. İnternet bağımlılığı tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Bilişsel Davranışçı Terapisi (BDT)
• Aile Terapisi
• Grup Terapisi

Ayrıca çocuk ve ergenlerde görülen internet bağımlılığında aileye de görevler düşmektedir. Çocuğun veya ergenin internet kullanım süresini ölçmek için bir takip defteri hazırlanabilir. Aile çocuğa iyi bir örnek olabilmek için kendilerinin internette geçirdiği süreye dikkat etmelidir. Çocuğun veya ergenin, arkadaşlarıyla ve ailesiyle geçirdiği vakit süreleri artırılıp, internette geçirilen vakit azaltılabilir. Artık teknoloji çağı olarak bilinen bu dönemde yaşayan çocuklar elbette internetten, telefondan ve bilgisayardan yararlanacaktır. Çocukların bu teknolojik cihazları hangi yaşta kullanması gerektiği aile tarafından doğru bir şekilde karar verilmelidir. Çocukların teknolojik cihazlarla geçirdiği süre, bu sürede erişilen programlara ve oyunlara dikkat edilmeli, çocuğun gelişimine uygun bir şekilde karar verilmelidir.