Psikolojik Nefes Darlığı Neden Olur? Ne Yapmalıyız?

Psikolojik nefes darlığı ve çarpıntı gibi ortaya çıkan bedensel yakınmalarda çoğu insan yaşadığını; kalp krizi, nefes alamayıp boğulacağını sanmak ya da başka hastalıklarının olabileceğini düşünmektedir. Sebepsiz çarpıntı, yersiz daralma, derin nefes alamama hissi, rahat nefes alamama hissi, nefes açlığı ve nefes yoksunluğu bazen haftalar ya da aylarca sürebilmektedir. Kişi bir çok farklı doktor, bir çok test, tetkik ve değerlendirmeler sonucunda bedensel bir şey çıkmaması ve kişinin sürekli hastaneye veya acile gitmesine neden olabilmektedir. Genelde tek bir doktor görüşmesi kişiyi tatmin etmez. Sıklıkla anksiyete bozuklarından (panik atak, sosyal fobi, ayrılık anksiyetesi vb.) birinin belirtisi olabileceğinden doğru uzmandan yardım almak çok önemlidir. Bu yazi ile sizlere nefes darlığında anksiyete ilişkisi ve kimden nasıl bir destek alabileceğinizi anlatmaya çalışacağız.

Psikolojik Nefes Darlığı Olduğunu Nasıl Anlarız?

Bu sorunu yaşayan kişi doğrudan bir tehlike yok iken; nefes darlığı ve çarpıntı ile kişiler nefes alamayacağını hisseder. Kişi yoğun şekilde nefesine odaklanır, derin nefes alma ihtiacı ve alamama, yoğun olarak bedensel yapıları dinleme genelde anksiyete bozukluklarının belirtisi olarak psikolojik nefes darlığı, çarpıntı ve kötü bir şey olacak düşüncesi eşlik eder.

Nefes Darlığı, Çarpıntı ve Anksiyete İlişkisi 

Anksiyete çeşitlerinin hepsinde bedensel yakınmalarda en çok görünen semptom; nefes darlığı, nefes alamama, boğulma hissi ve çarpıntı gibi belirtilerde; kişinin fiziksel bir rahatsızlıklığı yok ise ilk akla gelmesi gereken anksiyete bozukluklarından (panik atak, sosyal fobi, agorafobi, Klostrofobi vb) biri olma olasılığı aşırı yüksektir. Eğer bir kaç Dr. da fiziksel muayanede herhangi bir şey çıkmıyorsa bu şekilde açıklanabilir. 

Birçok insan uzun sürekli ve tekrarlayıcı ve şiddetli olduğunda; nefes darlığı, derin nefes alamama, çarpıntı ve nefes açlığında; bunun psikolojik bir sorun olabileceğini inanmak istemiyorlar. Bu belirtilerin mutlaka ciddi bir hastalık ile ilişkili olabileceğini düşünmektedir. Ancak bu belirtilerin neden psikolojik sorun belirtisi olabilmektedir.

Derin Nefes Alamamak Nasıl Psikolojik Bir Sorun Olur ki?

Duygularımız bedenimizi yönlendirir. Bir tehdit altında olduğumuzda mesela; bir köpek kovaldığında kalbimiz hızla çarpar, nefes alış verişimiz hızlanır, süreç devam ederse ateş basması, terleme, titreme, nefes almakta zorlanma ortaya çıkabilir. Nefes darlığında vucudumuzu kontrol etmeye başlarız. Her kontrol ettiğimizde nabzımız, nefesimizden dolayı tedirginliğimiz artar. Bunun üstüne kötü bir şey olacak, hastayım, kontrolümü kaybedeceğim ve çaresizlikte eklenebilir. Bu nedenden dolayı nefes darlığı, çarpıntı, derin nefes alamama ve nefes açlığını çk yoğun sıklıkta yaşar oluruz.

Çok yorucu ve endişe verici bir durum olan nefes darlığı bazen 1 kaç gün bazen aylarca sürebilir. Psikolojik nefes darlığı bazen bir kaç dakika bazen ise 30 dakika civarı sürebilmektedir.
 
Genellikle oldukça yorucu ve endişelendirici bu durum, anksiyetenin çıplak ve şiddetli hissedilmesiyle ilgilidir. Kişiler bazen, kendilerini ve çevrelerini farklı algılayabilir. Bu durum genellikle 10-15 dakika kadar sürer.
 Psikolojik sorunlara bağlı gelişen nefes darlığı ve nefes alamama oldukça yaygın görünür. Kişiler nefes darlığında gidecekleri ilk bölüm genelde hastanelerde kardiyoloji bölümü daha sonra psikiyatri bölümüne gitmelilerdir. Psikolojik bozukluklardan anksiyete, klostrofobi, sosyol fobi, ayrılık anksiyetesi gibi yoğun kaygılar solunum güçlüğü yaşatabilir.
 
 
Nefese darlığı fizyolojik olarak, koha, astım, kalp hastalıkları, kansızlık gibi nedenlere bağlı olabilmektedir. İlk önce bir hekim ile görüşülmelidir. Ancak genelde nefes darlığı psikolojik olmaktadır. Psikolojik nefes darlığında ise; anksiyete bozukluğu, sosyal fobi, panik atak, ayrılık anksiyetesi, klostrofobi vb. psikolojik sorunların belirtisidir.

Psikolojik Nefes Darlığından Nasıl Kurtulabilirim? 

Nefes alamama, daralma ve çarpıntı nasıl geçer diye baktığımızda sorunun kaynağını bulmak burada çok önemli, anksiyete sorununu hangi durumlarda, nerede ve nasıl yaşanıyor ve o anlarda aklınızdan ne geçiyor bunlara bütüncül olarak bakıp müdahele etmek gerekmektedir. Panik atak, anksiyete, sosyal fobi, kaçınmalar ve beklenti anksiyeteleri ele alınmalıdır. Bu nedene iyi bir uzmandan destek almalısınız. Psikiyatristler ile ilaç tedavisi ile psikolog ve psikolojik danışmanlar psikoterapi yöntemi ile psikolojik nefes darlığını çözerler. Özellikle emdr teapisi ve bilişsel davranışçı terapi yaklaşımları psikolojik daralmada çok etkilidir.

 Nefes Darlığı İçin Hangi Uzman ile Görüşülmeli

Fiziksel kontroller sonrasında herhangi bir fizyolojik sağlık probleminiz olmadığı anlaşıldıktan sonra belirtileriniz anksiyete bozuklukluklarından biri olabileceği belirtildi ise bir psikolog ile görüşmeniz iyi olur. Psikoterapi yaklaşımları ile geçmişten gelen travmalar (ölüm, hastalıklar, aile içi kavga, hastalıklar, huzursuzluk, eş veya baba şiddeti ve tehditleri) genelde psikolojik nefes darlığına neden olmakta ve psikoterapi sürci ile bu nedenler bulunup çeşitli psikolojik müdaheleler ile bu nefes daralmasından tamamen kurtulabilirsiniz. 

Ege Pozitif Psikoloji İzmir de 5 farklı ilçe de ki merkezleri ile yüz yüze ve aynı zamanda online terapi hizmeti vermektedir.